Το παρακάτω κείμενο μοιράστηκε και διαβάστηκε στο τριήμερο εκδηλώσεων της κατάληψης αντινομίας (24-26 Μαΐου 2019). Μετά από την ανάγνωση του ακολούθησε συζήτηση.
Σκοπός της συγκεκριμένης εισήγησης είναι να μιλήσει για τις βασικές ανάγκες, πιο συγκεκριμένα τηστέγαση, τη σίτιση, το ρεύμα, το νερό και τις μεταφορές. Ανάγκες που κατά την δική μας γνώμηαποτελούν αναφαίρετα δικαιώματα κάθε ανθρώπου, σημαντικό είναι άλλωστε να ζούμε και όχι απλά ναεπιβιώνουμε. Τέλος σκοπός της συγκεκριμένης εισήγησης δεν είναι να καταθέσει αλάνθαστες απόψειςαλλά να είναι η αφορμή να ανταλλαχτούν σκεπτικά και εμπειρίες, να ζυμωθούμε και να χτίσουμε σκέψειςκαι εν τέλει να είναι το έναυσμα να πράξουμε συλλογικά, για την κάλυψη των βασικών μας αναγκώναγωνιζόμενοι και όχι ψάχνοντας ατομικές λύσεις.Εάν ένας άνθρωπος στερηθεί το οξυγόνο τότε θα πάψει να υπάρχει. Ακόμα αν του στερηθεί μερικώς,τότε θα αποκτήσει σοβαρά προβλήματα. Παρόμοια αποτελέσματα θα αποκτούσε με την μερική ή πλήρηστέρηση βασικών αγαθών. Ο άνθρωπος για να μπορέσει να συντηρηθεί και να εκπληρώσει τις ανάγκεςκαι τις επιθυμίες του χρειάζεται ένα κατάλυμα. Το τόσο αυτονόητο δικαίωμα κάθε ανθρώπου στηστέγαση, καταπατάται και καταληστεύεται. Αναγκαία είναι η πλούσια θρεπτική διατροφή προς όλους,αλλά και το δικαίωμα στην επιλογή της, ανεξάρτητα του κόστους. Το υψηλό κόστος στα βρώσιμαπροιόντα, έχει παρ’ όλα αυτά αναγκάσει οικογένειες να ζουν για βδομάδες με έλλειψη τροφίμων. Δεννοείται αντίστοιχα στον 21ο αιώνα, να μην υπάρχει καθαρό τρεχούμενο νερό σε κάθε κατοικία. Το νερό,το βασικότερο αγαθό που χωρίς αυτό ο άνθρωπος δεν αντέχει ούτε δύο μέρες, δεν είναι δυνατόν ναπληρώνεται με “χρυσό”. Πόσο μάλλον σε περιοχές σαν την Κέρκυρα όπου σχεδόν όλο το χρόνο βρέχεικαι περιβάλλεται από θάλασσα να αναγκαζόμαστε να αγοράζουμε εμφιαλωμένο νερό, επειδή δενυπάρχει καμία υποδομή αφαλάτωσης. Το φως, το μαγείρεμα, η συντήρηση της τροφής, για νααναφέρουμε κάποια ενδεικτικά, εξαρτώνται από το ηλεκτρικό ρεύμα. Μεγάλο ποσοστό του πληθυσμούδεν έχει θέρμανση την ίδια στιγμή που γίνονται τεράστιες εξορύξεις υδρογονανθράκων σε ολόκληρη τηχώρα. Να αναφέρουμε τέλος, ότι μαζί με τους λογαριασμούς για το ηλεκτρικό ρεύμα και το τρεχούμενονερό αναγκαζόμαστε να πληρώνουμε ληστρικούς φόρους άσχετους με αυτά, που αν δεν πληρωθούνκόβονται εν ψυχρώ.Μέσα στον καπιταλισμό και σε οποιαδήποτε μορφή κρατικής διαχείρισης του τόσο οι ανάγκες όσο καιοι επιθυμίες μας έχουν μετατραπεί σε εμπόρευμα. Ποικίλουν οι χρονικές και ιστορικές στιγμές πουμπορούμε να ορίσουμε την γέννηση της ιδιοκτησίας, αν και αυτό κατά την γνώμη μας δεν προέκυψε ωςμια μεμονωμένη στιγμή αλλά ως μια σύνθετη διαδικασία που λειτούργησε ως τομή μέσα στον κοινωνικόκαι ιστορικό ρου. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όταν “ο πρώτος άνθρωπος περιέφραξε ένα κομμάτι γης καιείπε ότι αυτό μου ανήκει, τότε γεννήθηκε η βαρβαρότητα”. Στο όνομα της ιδιοκτησίας, ιστορικά, έχουνσυντελεστεί άπειροι σφετερισμοί, πόλεμοι, εμπρησμοί και αιματοχυσίες μεταξύ των λαών. Από τηνεκκλησία, στην κυριαρχία των βασιλιάδων και από την φεουδαρχία και την αριστοκρατία, μέχρι τηνεμφάνιση του πρώτου καπιταλιστή η διαχείριση της ιδιοκτησίας άλλαξε χέρια η κατανομή του πλούτουπαρ’ όλα αυτά παρέμεινε άνιση.Πολιτικοί, ακαδημαικοί και κανάλια προσπαθούν να μας πείσουν ότι το καπιταλιστικό σύστημα είναι τοπιο αποτελεσματικό και δεν μπορεί να υπάρξει κάτι καλύτερο. Ωστόσο, η πλειονότητα από τα εφτάδισεκατομμύρια ανθρώπους στη γη, ζούν μέσα στη φτώχεια και ένα μεγάλο ποσοστό απλά επιβιώνει. Τοκαπιταλιστικό σύστημα έχει ως κύριο χαρακτηριστικό του, τη συσσώρευση όλου του πλούτου σε όλο καιλιγότερα χέρια. Παράγει περισσότερα αγαθά, όσο ποτέ άλλοτε στην ανθρώπινη ιστορία. Αυτό όμως δενσημαίνει ότι υπάρχει ίση κατανομή. Τεράστιες είναι άλλωστε οι υπερχειλισμένες αποθήκες με τρόφιμα καιφάρμακα που δεν μπορούν να αγοραστούν, μένουν στα ράφια, αραχνιάζουν, χαλάνε και αχρηστεύονται,την ίδια ώρα που άνθρωποι πεθαίνουν από πείνα και αρρώστιες. Για να επιτευχθούν όλα αυτά από τουςεκμεταλλευτές μας, κάποιος πρέπει να τους προστατεύει. Κράτος και κεφάλαιο έχουν το ρόλο τουρυθμιστή των πάντων, θέτουν νόμους και κανονιστικά πλαίσια, δημιουργούν πρότυπα συμπεριφοράς,μοιράζουν εξουσίες και θέσεις, επιβάλλουν την τάξη και καταστέλλουν οτιδήποτε θέτει σε αμφισβήτησητη δική τους αφήγηση.Η δίψα των αφεντικών για κέρδος δημιουργεί όλο και πιο ασφυκτικούς όρους ζωής για εμάς.Αποκλειόμαστε απο την πρόσβαση στην υγεία, στο νερό, στη στέγη, στο ρεύμα, στις μεταφορές, στηντροφή καθώς μια σειρά βασικών και κοινωνικών αναγκών μετατρέπονται όλο και πιο έντονα σεεμπορεύματα, σε νέα προιόντα για να συσσωρεύει πλούτο η αστική τάξη. Πιο συγκεκριμένα στο σήμεραοι εκμεταλλευόμενοι δεχόμαστε επιθέσεις με μεγαλύτερη ένταση από κράτος και κεφάλαιο. Απόπλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας σε ανθρώπους που αδυνατούν να αποπληρώσουν τα χρέη τους στιςτράπεζες, μέχρι το κόψιμο ρεύματος και νερού σε φτωχικά σπίτια για μικροποσά. Παράλληλαμεγαλοεπιχειρηματίες και μαφιόζοι του κεφαλαίου και της εξουσίας χρωστούν ασύλληπτα ποσά και δενέχουν νιώσει ούτε κατά διάνοια τον φόβο του να μην έχεις ρεύμα και νερό. Σε όλα αυτά νασυμπληρώσουμε τα υπέρογκα νοίκια, πολλές φορές σε κακής ποιότητας σπίτια, σε εποχές μάλιστα τόσοεπισφαλείς όσο οι σημερινές, που για πολλούς όσο και να δουλεύουν, δεν είναι εφικτό ναανταπεξέλθουν. Όσον αφορά στο ζήτημα των μεταφορών στο μητροπολιτικό πεδίο έχει εντατικοποιηθείο έλεγχος και οι περιορισμοί με το ηλεκτρονικό εισιτήριο και τις μπάρες ενώ και στην επαρχία σε πολλέςπεριπτώσεις είναι ανέφικτο να χρησιμοποιείς τα Μ.Μ.Μ, δίχως να χτυπάς εισιτήριο. Σημαντικό είναι τέλοςνα αναφερθεί ότι σε πολύ μεγάλο βαθμό έχουν απαξιωθεί από το κράτος τα δημόσια νοσοκομεία, τηνίδια στιγμή που ξοδεύονται υπέρογκα ποσά από τον κρατικό κορβανά για εξοπλιστικά προγράμματα, γιατην πολεμική μηχανή εν γένει και την προετοιμασία πολεμικών επιχειρήσεων και τον περαιτέρωεξοπλισμό των κατασταλτικών σωμάτων ασφαλείας. Ένα μεγάλο πλήθος κόσμου αναγκάζεται ως εκτούτου αφενός να περιμένει μεγάλο διάστημα μέχρι να νοσηλευτεί και δέχεται ελλιπή περίθαλψη(κατάσταση για την οποία θεωρούμε ότι δεν ευθύνονται οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία και οι γιατροίαλλά η κρατική απαξίωση). Αφ ετέρου υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι δανείζονται τα απαιτούμενα ποσάή ακόμα βάζουν και υποθήκες ώστε να βρουν τα χρήματα για να νοσηλευτούν σε ιδιωτικά νοσοκομεία.Μέσα στον καπιταλισμό οι κεφαλαιοκράτες κατέχουν τα μέσα παραγωγής και βγάζουν υπεραξία απότην εκμετάλλευση της εργασίας. Σε μια ταξικά δομημένη κοινωνία λοιπόν απαραίτητη προυπόθεση γιατην εκπλήρωση των αναγκών μας είναι η εργασία, οποιαδήποτε μορφή και αν αυτή παίρνει. Η εργασίααποτελεί το νόμιμο μέσο απόκτησης χρήματος, το οποίο χρησιμεύει ως πληρωμή για το ενοίκιο, για τουςλογαριασμούς, για την απόκτηση τροφής, για την μετακίνηση και άλλα. Καλούμαστε λοιπόν ναδουλεύουμε όλο και πιο πολυ, όλο και πιο ελαστικά με όλο και περισσότερη επισφάλεια, όλο και πιοφθηνά χωρίς να μας μένει καθόλου χρόνος για να ζήσουμε όπως θα θέλαμε. Την ίδια στιγμή οι συντάξειςκαι οι μισθοί μειώνονται και το κόστος ζωής ανεβαίνει. Επιπλέον πλεονάζοντες πληθυσμοί ωθούνται στοπεριθώριο, χιλιάδες είναι οι άστεγοι που κοιμούνται και ζούν σε χαρτόκουτα ενώ ακόμα περισσότερο οιμετανάστες που στοιβάζονται σε άθλιες συνθήκες, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και hot spot.Εστιάζοντας και πάλι στις βασικές ανάγκες με αιχμή το παράδειγμα της Κέρκυρας θα μπορούσαμε ναπούμε τα εξής. Θεωρούμε μάλιστα ότι τα παρακάτω δεν αποτελούν “προνόμια” της Κέρκυρας αλλά καιάλλων τουριστικών περιοχών. Ο τουρισμός είναι μια βαριά βιομηχανία με κέρδη για τους λίγους καισυνθήκες δουλείας για τους πολλούς, η οποία για να αναπαραχθεί λεηλατεί τόσο τις ζωές μας όσο καιτους φυσικούς πόρους και όλες τις μορφές ζωής. Ολόκληρο το νησί μετατρέπεται περιστασιακά σεπάραδεισο για τους τουρίστες και δημιουργεί αφιλόξενο περιβάλλον για λοιπές κοινωνικές ομάδες. Μεπρόσχημα την ανάπτυξη, η τουριστική βιομηχανία διεκδικεί κάθε εκατοστό των πεζοδρομίων, τωνπαραλιών, της υπαίθρου μολύνοντας και περιορίζοντας τη φύση και τους δημόσιους χώρους.Η καινούρια μάστιγα είναι το φαινόμενο του Airbnb, το οποίο σημειώνει μεγάλη άνοδο τον τελευταίοκαιρό και έχει βρει πρόσφορο έδαφος στη Κέρκυρα. Τα ενοίκια έχουν φτάσει στα ύψη και παράλληλαδημιουργείται έλλειψη σπιτιών προς ενοικίαση. Οι ένοικοι βρίσκονται υπο τη συνεχή απειλή πιθανήςέξωσης, αντιμετωπίζονται ως αναλώσιμοι καταναλωτές. Αυτό το κυνήγι του κέρδους απο τους ιδιοκτήτεςκαταλήγει συχνά σε περιστατικά κοινωνικού κανιβαλισμού. Πολύ συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι οιιδιοκτήτες αναγκάζουν τους ενοικιαστές να αφήνουν τα σπίτια Χριστούγεννα, Πάσχα και καλοκαίρι γιατίτότε βρίσκεται σε έξαρση η βραχύβια μίσθωση. Μέσα σε όλα αυτά να προσθέσουμε ότι το Airbnb έχειεκτινάξει στα ύψη τα νοίκια, κάτι το οποίο είναι αποτρεπτικό για έναν άνθρωπο να νοικιάσει.Παράλληλα πολλά σπίτια δημόσια και ιδιωτικά ρημάζουν άδεια. Τα ενοίκια όχι μόνο δεν μειώνονταιακολουθώντας τις δυνατότητες των ενοικιαστών αλλα αυξάνονται ακολουθώντας τις ορέξεις και τηναπληστία των ιδιοκτητών. Μια απληστία που απέναντί της πρέπει να συναντήσει μια συλλογική μορφήαντίστασης με αυτομειώσεις ενοικίου, συνελεύσεις γειτονιάς, καταλήψεις γης-αγροκολλεκτίβες καικαταλήψεις στέγης.Είναι παρόλα αυτά πολύ σημαντικό να μπορέσουμε να ξεφύγουμε από το σημείο μιας στείρας κριτικήςκαι να μπορέσουμε πράττοντας να βρούμε συλλογικά περάσματα ώστε να καλύψουμε τις βασικές μαςανάγκες. Ως προς το στεγαστικό ζήτημα, οφείλουμε να έχουμε κατά νου, αυτό που παλιότερα είχαν πεισύντροφοι και συντρόφισσες, ότι δηλαδή “το καλύτερο στεγαστικό δάνειο είναι η κατάληψη”. Κατάληψηλοιπόν άδειων κτηρίων για να στεγαστούμε, κάτι το οποίο αφενός αποτελεί έμπρακτη αμφισβήτηση τηςιδιοκτησίας και αφετέρου αποδεικνύει σε ευρύτερα κοινωνικά κομμάτια ότι το να πάρουμε τη ζωή μας σταχέρια μας είναι εφικτό. Υπάρχει επίσης και η λύση των μαζικών αυτομειώσεων[1] στα νοίκια, όπου οιένοικοι θα μπορούν να καθορίζουν οι ίδιοι πόσο νοίκι θα μπορούν να διαθέτουν. Αυτομείωση μπορεί ναγίνει και στα τρόφιμα ή ακόμα και να απαλλοτριώνουμε τρόφιμα από μεγάλα super markets, καθώς είδηπρώτης ανάγκης έχουν ανέβει κατακόρυφα και χρειάζονται κάμποσες εργατοώρες ώστε να μπορέσουμενα τα αγοράσουμε. Με λίγα λόγια μιλάμε για επαναοικειοποίηση του παραγόμενου από εμάς πλούτου, οοποίος καταληστεύεται από τα αφεντικά. Κατά την άποψη μας η αυτοοργάνωση και η αυτενέργεια δενμπορεί και δεν πρέπει να μένει στα όρια (στενά ή μη) του αστικού ιστού. Οφείλει να εξαπλωθεί σε χωριάκαι αγροτικές περιοχές. Στην κατεύθυνση του να λύσουμε την ανάγκη μας για τροφή, μπορούμε νακαταλάβουμε εγκαταλελειμμένες γαίες είτε ανήκουν στην εκκλησία είτε στο δημόσιο και αφού τιςαπαλλοτριώσουμε να δημιουργήσουμε κολεκτίβες εργασίας και πιο συγκεκριμένα αγροκολεκτίβες. Οιαγροκολεκτίβες θα λειτουργούν με βάση τους τον κολεκτιβισμό, με βασική αρχή ότι “ο καθένας θασυνεισφέρει με βάση τις δυνατότητες του και θα λαμβάνει με βάση τις ανάγκες του”. Προκρίνουμε τέλοςτη δημιουργία συνελεύσεων γειτονιών και την δόμηση σχέσεων αλληλεγγύης τόσο των κατοίκων μεταξύτους όσο και τον κατοίκων με τον κόσμο του αγώνα, ώστε κανείς να μην νιώθει αλλά και να μην είναιμόνος. Τέτοιες σχέσεις είναι άλλωστε ικανές να αποτρέψουν πολύμορφα το κόψιμο του νερού ή τουρεύματος επί παραδείγματι σε ένα σπίτι. Επίσης, μορφές αγώνα όπως η αυτομείωση στο νοίκιχρειάζονται σχέσεις αλληλεγγύης ώστε να μπορέσουν να αρθρωθούν ως άρνηση και να πραγματωθούνως κατάφαση.Κλείνοντας θα θέλαμε να πούμε τα εξής. Για εμάς η κάλυψη των βασικών μας αναγκών έχειτουλάχιστον δυο συνιστώσες. Αφενός στις ημέρες όπου η καταδυνάστευση της ζωής μας εντείνεται ναμπορέσουμε να ζούμε με αξιοπρέπεια. Αφ ετέρου οι σκοποί να συμβαδίζουν με τα μέσα. Προσπαθούμεστο τώρα να χτίσουμε τα κύτταρα της αυριανής κοινωνίας, οι δομές και οι ενέργειες μας να είναι τοπρόπλασμα ενός καινούριου κόσμου, το γειωμένο εκείνο πρόταγμα του πως θέλουμε να ζούμε. Όχι μόνοεμείς, αλλά το σύνολο της κοινωνίας καθώς για εμάς αυτός είναι ο πιο διεξοδικός και βιώσιμος τρόπος.Ό,τι χτίζουμε στο σήμερα αποτελεί μια “νησίδα ελευθερίας στο υπάρχον” όπως γράφει και στο ιδρυτικότης κείμενο η κατάληψη Αντινομία. Οι νησίδες αυτές οφείλουν να μεγαλώνουν και να αντιπαρατίθενταιστο υπάρχον και όχι να είναι απλά εναλλακτικές εντός του. Τέλος επειδή για εμάς βασικό επίδικοπαραμένει η ατομική και κοινωνική χειραφέτηση, θα έχουμε στο νου μας τα λόγια του συντρόφου ΕρρίκοΜαλατέστα, ο οποίος έλεγε ότι “προς την αναρχία θα πορευόμαστε σήμερα, αύριο και κάθε μέρα”.
Αναρχικοί από το απελευθερωμένο έδαφος της κατάληψης Αντινομία. Κέρκυρα Μάης 2019.
[1]Το κίνημα της αυτομείωσης έλκει την καταγωγή του από την Ιταλία των ‘70s. πιο συγκεκριμένα από το κίνημα της αυτονομίας από μια εποχή που η
προλεταριακή έφοδος στον ουρανό φάνταζε εφικτή.